Van SEO naar AIO: de toekomst van online vindbaarheid

Steeds meer mensen gebruiken AI inmiddels voor antwoorden op hun vragen, in plaats van een zoekmachines zoals Google. Of ze nu zoeken naar bepaalde informatie, productaanbevelingen, handleidingen of het maken van een shortlist, AI-gestuurde tools zoals ChatGPT, Claude, Gemini en Perplexity worden in rap tempo het startpunt voor steeds meer mensen. Dit vraagt om een nieuwe aanpak om zichtbaar te worden in deze AI-tools: AI-Optimalisatie (AIO). 

AI search als vervanging van Google Search

Halverwege 2023 ben ik zelf gaan testen om alle informatie die ik wilde opzoeken, en waarvoor ik voorheen Google Search gebruikte, via AI te gaan doen. Het gevolg hiervan is dat ik inmiddels 99% van de tijd start met AI en nagenoeg geen Google zoekmachine meer gebruik. Dit is een trend die wereldwijd gaande is. Deze verschuiving van algemene zoekopdrachten naar AI-gestuurde interacties zorgt er ook voor dat we anders moeten gaan denken over de aanpak voor online vindbaarheid van websites en bedrijven.

SEO, oftewel zoekmachineoptimalisatie, is al jarenlang een belangrijk onderdeel van online marketing. SEO is het optimaliseren van je website en content om hoog te ranken in zoekresultaten, met Google als belangrijkste speler. Maar met AI komt er een belangrijk onderdeel bij: AIO, oftewel AI-Optimalisatie. In hoeverre dit SEO op korte of langere termijn helemaal of deels gaat vervangen, weten we natuurlijk niet maar dat AIO een uiterst belangrijke rol in je online vindbaarheid gaat spelen is wel een zekerheid.

AIO gaat een stap verder dan SEO. Het richt zich nog meer op de intentie achter zoekopdrachten en draait om het creëren van content die direct écht waarde biedt aan de gebruiker. Waar SEO zich focust op zoekmachines, draait AIO om het optimaliseren van content voor het direct beantwoorden van vragen die mensen stellen via AI-systemen. Nu AI-gestuurde zoekmachines steeds dominanter worden, zal dit steeds meer verschuiven.

Wat verandert er precies?

De overgang van SEO naar AIO volgt op de fundamentele veranderingen in het digitale landschap:

Veranderend zoekgedrag

Mensen zoeken steeds vaker met natuurlijke zinnen of vragen in plaats van losse keywords. Dit betekent dat content niet alleen moet voldoen aan technische optimalisatie criteria, maar ook steeds meer moet aansluiten op de manier waarop mensen zoeken.

Opkomst van AI-gestuurde zoekmachines

Nieuwe AI-technologieën zoals ChatGPT, Perplexity en Google’s AI-overzichten (die nog in uitrolfase is) geven steeds directer en relevanter antwoord op zoekvragen. Deze technologieën begrijpen de context van een zoekopdracht beter en geven diepgaande, relevante antwoorden die verder gaan dan de algemene zoekresultaten.

Verschuiving naar ‘zero-click searches’

Gebruikers krijgen steeds vaker hun antwoorden direct in de zoekresultaten te zien, zonder door te klikken naar een website. Dit dwingt marketeers om na te denken over hoe ze hun content toch zichtbaar en effectief kunnen maken, zelfs wanneer er geen doorklik naar de website plaatsvindt.

Door deze veranderingen is een nieuwe aanpak nodig om online goed vindbaar te blijven voor je publiek, waarbij traditionele methoden moeten worden uitgebreid en/of aangepast om relevant te blijven.

Wat is de impact op website bezoek?

Hoewel exacte cijfers moeilijk te voorspellen zijn, zien we wel een aantal trends en onderzoeken:

Daling in organisch zoekmachineverkeer verwacht

Experts schatten dat het zoekvolume via zoekmachines zoals Google de komende jaren met 25% kan dalen. Deze daling kan een grote impact hebben op bedrijven die voor een groot deel afhankelijk zijn van organisch verkeer. Bij sommige bedrijven hebben we zelfs al grotere dalingen gezien. Het is belangrijk om je hierop voor te bereiden en alternatieve strategieën te ontwikkelen (zie ook Gartner Report en Bereid je voor op een Searchquake).

Toename in AI-gestuurd zoekverkeer

Daartegenover wordt verwacht dat verkeer via AI-gestuurde zoekmachines zal toenemen met 50% tot 100%. Dit biedt kansen voor bedrijven die erin slagen om content te creëren die door AI-systemen wordt opgepikt en weergegeven. AI-gestuurde zoekmachines zoals ChatGPT kunnen de manier waarop we informatie consumeren volledig veranderen (zie ook Insight Partners en Google AI Overviews).

Dit betekent dat bedrijven niet langer uitsluitend op traditionele SEO-strategieën kunnen vertrouwen om online zichtbaar te blijven. Deze verschuiving wordt ook wel aangeduid als een “Searchquake”, die de basis van voorheen gebruikte SEO strategieën flink onderuit haalt.

De sleutel tot succes met AIO

AIO vraagt om een andere benadering van contentcreatie en optimalisatie. Hier zijn enkele belangrijke pijlers:

Intentie boven keywords

Begrijpen wat je doelgroep echt wil weten, is belangrijker dan enkel zoekwoorden gebruiken. Content moet niet alleen informatief zijn, maar ook inspelen op de specifieke behoeften en vragen van gebruikers op verschillende punten in hun fanreis. Denk aan het gebruik van heldere persona’s (een gedetailleerde beschrijving van een fictieve klant die een specifieke groep binnen je doelgroep vertegenwoordigt) en zoekintentieonderzoek om beter te begrijpen wat jouw publiek echt beweegt.

Diepgaande, waardevolle content die antwoord geeft op vragen

Oppervlakkige en algemene artikelen zijn verleden tijd. AI-systemen geven de voorkeur aan content die écht waarde biedt en het beste antwoord geeft op vragen. Dit betekent dat je heel goed moet gaan aansluiten op de vragen die leven bij jouw publiek, specifieke onderwerpen veel dieper moet uitwerken, meer content moet maken vanuit je eigen ervaringen, uitgebreide onderzoeken of analyses moet bieden en je content moet verrijken met multimedia zoals video’s en infographics. Hiermee bereid je de content ook gelijk voor op het multi-modale AI-tijdperk van tekst, afbeeldingen, video en audio. 

Gestructureerde data

Zorg ervoor dat AI-systemen je content makkelijk kunnen interpreteren door gestructureerde data te gebruiken. Dit kan worden bereikt door het gebruik van een zogenaamde ‘schema markup’, waardoor AI-zoekmachines beter kunnen begrijpen waar jouw content over gaat en hoe deze relevant is voor specifieke zoekopdrachten.

Natuurlijke taal

Schrijf alsof je met iemand in gesprek bent. Dit betekent dat je content niet alleen goed moet zijn, maar ook natuurlijk en authentiek moet overkomen. Het is belangrijk om een gesprekstoon te vinden die zowel informeert als verbindt.

Het groeiende belang van PR in het AI-tijdperk

Als je wilt dat jouw bedrijf en/of jijzelf als persoon goed zichtbaar wordt in AI, wordt het ook steeds belangrijker om serieus werk te gaan maken van je ‘Public Relations’. Het AI-model moet weten wie je bent en waar je voor staat. Hoe weten ze dat? Door de data waarop ze zijn getraind. Deze data komt grotendeels van het publieke web. De zogenaamde ‘Common Crawl-archieven’ (archieven die een kopie van een groot deel van het web bevatten, inclusief webpagina’s, teksten, en andere online bronnen) vormen 70-90% van wat AI-modellen leren, afhankelijk van het model.

In tegenstelling tot zoekmachines waar SEO-metrics en verkeer van een link een belangrijke rol spelen, leren AI-modellen op sub-woordniveau en letten ze niet op links. Daarom is het voor bedrijven, die zich bewust zijn van AI, essentieel om relevante teksten over zichzelf op zoveel mogelijk plekken op het internet te hebben. Blogs, transcripts van podcasts en webinars, YouTube-ondertitels, nieuwsartikelen en boeken, zorg dat je op zoveel mogelijk relevant plekken aanwezig bent. Waarbij vanuit het perspectief van een AI-model, een online artikel op een kleiner mediaplatform net zo waardevol als een artikel op een toonaangevend landelijk platform. 

En wie kan daar goed bij helpen? Public Relations. PR richt zich met name op het verkrijgen van plaatsingen, die je zichtbaar maken op plekken buiten je eigen kanalen.

Als je goed zichtbaar wilt worden in generatieve AI-modellen, raden we je aan om je PR-strategie te richten op volume, om overal aanwezig te zijn. Van gastartikelen in lokale nieuwsbladen tot reacties op relevante LinkedIn-berichten. Elk stukje tekst telt.

Vergeet ook niet de kansen met relevante vakbladen. Als je een goede publicatie hebt in een vakblad dat door jouw publiek gelezen wordt, is de kans ook aanwezig dat deze online gepubliceerd wordt en je onder de aandacht komt van journalisten. Die je dan weer kunnen benaderen voor een artikel waaraan ze werken, als ze jou als een belangrijke expert op dat onderwerp zien.

Het voorbehoud is natuurlijk wel dat je op zoveel mogelijk plaatsen wilt zijn die geloofwaardig en betrouwbaar zijn voor je merk. Het is dus tijd om aan de slag te gaan met een PR-strategie. PR kan een belangrijk onderdeel voor je worden in het AI-tijdperk.

Hoe verwerk je AIO in je content strategie?

Met de toenemende noodzaak van AIO is het aan te raden om aanpassingen te doen in je contentstrategie. 

Hier zijn de belangrijkste onderdelen om mee aan de slag te gaan:

Focus op ‘Thema expertise’

Word dé bron van informatie voor ‘jouw’ onderwerp door uitgebreide, diepgaande themagroepen (content clusters) te maken en deze op je website met elkaar te linken. Het creëren van deze content clusters helpt om je expertise te tonen op dit thema en om AI-systemen te laten zien dat jouw site dé plek is voor betrouwbare informatie over deze specifieke onderwerpen.

Optimaliseer voor ‘uitgelichte samenvattingen’

Beantwoord specifieke vragen duidelijk en bondig en gebruik structurele elementen zoals lijsten en tabellen. Dit helpt AI-systemen om jouw content uit te lichten in zogenaamde ‘featured snippets’, wat de kans op een ‘zero-click’ weergave vergroot.

Investeer in ‘long-form’ content:

Schrijf uitgebreide e-books, whitepapers en diepgaande artikelen (denk aan minimaal 1.500 woorden) met een logische structuur. Long-form content wordt vaak gezien als waardevoller en kan helpen om je autoriteit en geloofwaardigheid in de ogen van zowel zoekmachines als gebruikers te vergroten. Deze content willen mensen met een bepaalde intentie uitgebreider bekijken en is ook duurzamer. Dit dient een heel ander doel dan ‘short-form’ content die mensen op socials zien. Daar zoeken mensen niet specifiek naar en dit zien ze toevallig langskomen in hun tijdlijn. Die content is veel meer bedoeld als entertainment, nieuwswaardig of inspirerend.  

Verbeter je E-E-A-T signalen

E-E-A-T (expertise, experience, authority & trust) is sinds 2022 volgens zoekmachines al belangrijk. Voor AIO zal dit ook meespelen. Toon je expertise door unieke inzichten te delen en bouw je autoriteit op door samenwerkingen en publicaties in zoveel mogelijk (gerenommeerde) bronnen. Dit helpt niet alleen om je zichtbaarheid te verbeteren, maar ook om vertrouwen op te bouwen bij je publiek.

Implementeer gestructureerde data

Zorg ervoor dat AI-systemen je content makkelijk kunnen begrijpen door gebruik te maken van gestructureerde data, zogenoemde ‘schema markup’. Dit betekent dat je extra informatie aan je content toevoegt, zoals tags en beschrijvingen, die zoekmachines en AI helpen om te begrijpen waar je pagina’s over gaan. Hierdoor wordt je content beter weergegeven in zoekresultaten, en is de kans groter dat je informatie opvalt in AI-gestuurde zoekmachines.

Optimaliseer voor voice search

Gebruik natuurlijke spreektaal die aansluit bij hoe mensen praten. Voice search wordt steeds populairder, en het is belangrijk om ervoor te zorgen dat je content makkelijk toegankelijk is voor deze nieuwe manier van zoeken.

Maak multimediale content

Integreer video’s, infographics en interactieve elementen in je content en zorg voor transcripties en gedetailleerde beschrijvingen. Multimediale content wordt steeds belangrijker in een wereld waarin AI-gestuurde zoekmachines een meer diverse reeks mediaformaten kunnen begrijpen en weergeven.

Vooruitkijken: De toekomst van AIO

De overgang van SEO naar AIO zorgt voor een grote verandering in hoe we online vindbaarheid benaderen. Het draait niet langer om optimale keywords en backlinks, maar om het daadwerkelijk begrijpen en bedienen van je publiek met waardevolle content.

Bedrijven die zich snel aanpassen aan deze verandering, zullen de komende jaren een voorsprong hebben. Het is tijd om verder te kijken dan de SEO best practices van jaren geleden en te focussen op het creëren van echte waarde met je content. In de wereld van AIO is kwaliteit koning, en jouw kennis en expertise zijn de sleutels tot online succes!

Blijf op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen, experimenteer met je strategieën en houd je contentstrategie altijd up-to-date. Heb je vragen? We staan klaar om je te helpen.

Uitnodiging maandelijkse AI-inspiratiesessies

We nodigen je graag uit om iedere laatste vrijdag van de maand samen met ons de wereld van AI te verkennen. We duiken in de nieuwste ontwikkelingen, bespreken actuele updates en delen waardevolle ervaringen. Samen inspireren we elkaar, ontdekken we de mogelijkheden van AI en bereiden we ons voor op de komende veranderingen in ons vakgebied. Deze sessies zijn bedoeld om je kennis te vergroten, je netwerk uit te breiden en je een voorsprong te geven in het snel veranderende AI-landschap.

Vind je het leuk om hier ook bij te zijn? Meld je dan aan